Solution Série d'exercice : Nombres complexes - Ts

Exercice 1

 a) z=(1+i)(12i)

Effectuons le produit :

z=1(12i)+i(12i)=12i+i2i2=1i2(1)=1i+2=3i

Réponse : 3i.

 b) z=(23i)(3i)

Effectuons le produit directement :

z=2(3i)3i(3i)=6i9i2=6i9(1)=6i+9

Réponse : 9+6i.

 c) z=(2i+1)(1+i)2(3i4)

1. Calculer (1+i)2 :

(1+i)2=1+2i+i2=1+2i1=2i.

2. Remplacer :

z=(2i+1)(2i)(3i4).

3. Calculer (2i+1)(2i) :

(2i+1)(2i)=4i2+2i=4(1)+2i=4+2i.

4. Calculer (4+2i)(3i4) :

(4)(3i)+(4)(4)+(2i)(3i)+(2i)(4)=12i+16+6i28i=1612i8i+6(1)=1620i6=1020i

Réponse : 1020i.

 d) z=(5+4i)(3+7i)(23i)

1. Calculer (5+4i)(3+7i) :

=15+35i+12i+28i2=15+47i+28(1)=15+47i28=13+47i.

2. Multiplier (13+47i)(23i) :

(13)(2)+(13)(3i)+(47i)(2)+(47i)(3i)=26+39i+94i141i2=26+133i141(1)=26+133i+141=115+133i.

Réponse : 115+133i.

 e) z=1i2i

Multiplier numérateur et dénominateur par i :

z=(1i)(i)2i(i)=i+i22i2=i12(1)=1i2.

Réponse : 1212i.

 f) z=34i7+5i

Multiplier par le conjugué :

z=(34i)(75i)(7+5i)(75i)avec (7+5i)(75i)=49+25=74.

Numérateur :

(34i)(75i)=2115i28i+20i2=2143i+20(1)=143i.

z=143i74=1744374i.

Réponse : 1744374i.

 g) z=(32i)(5+i)5i

Numérateur :

(32i)(5+i)=15+3i10i2i2=157i+2=177i.

Dénominateur conjugué :
(5i)(5+i)=25+1=26.

Multiplier par le conjugué :

z=(177i)(5+i)26.

Calcul du nouveau numérateur :

(177i)(5+i)=85+17i35i7i2=8518i+7=9218i.

Diviser par 26 :

z=9218i26=469i13.

Réponse : 4613913i.

Exercice 2

  1) z=5+3i(2+6i)(3i+4)

 Étape 1 — Calculer le produit :

(2+6i)(3i+4) :

(2+6i)(3i+4)=2(3i+4)+6i(3i+4)=6i+8+18i2+24i=8+30i+18(1)=8+30i18=10+30i.

 Étape 2 — Multiplier par 3i :

3i(10+30i)=30i+90i2=30i90=9030i.

 Étape 3 — Ajouter le 5 :

z=5+(9030i)=8530i.

  Partie réelle = 85, partie imaginaire = 30, conjugué = 85+30i.

  2) z=2i+32+3i

 Étape 1 — Conjugué du dénominateur = 23i, multiplier numérateur et dénominateur :

z=(2i+3)(23i)(2+3i)(23i).

 Calcul du dénominateur :

(2+3i)(23i)=22+(3)2=13.

 Calcul du numérateur :

(2i+3)(23i)=69i+4i6i2=65i+6
car i2=1.
Numérateur = 125i.

 Division :

z=125i13=1213513i.

  Partie réelle = 12/13, partie imaginaire = 5/13, conjugué = 12/13+5/13i.

  3) z=35i2+i

 Conjugué du dénominateur = 2i, multiplier :

z=(35i)(2i)(2+i)(2i).

Dénominateur = 22+12=5.

Numérateur :
(35i)(2i)=63i10i+5i2=613i+5(1)=113i.

z=113i5=15135i.

  Partie réelle = 1/5, partie imaginaire = 13/5, conjugué = 1/5+13/5i.

  4) z=1+i1i

 Conjugué du dénominateur = 1+i :

z=(1+i)(1+i)(1i)(1+i)=(1+i)21+1=1+2i+i22=1+2i12=2i2=i.

  Partie réelle = 0, partie imaginaire = 1, conjugué = i.

Exercice 3 — Lieux géométriques des points M(z)

Soit z=x+iy, cherchons le lieu :

  a) |z4|=|z+2i|

|(x4)+iy|=|x+(i(y+2))| :

(x4)2+y2=x2+(y+2)2.

Carré :
(x4)2+y2=x2+(y+2)2.

Développer :

x28x+16+y2=x2+y2+4y+48x+16=4y+4.

Simplifier :
8x4y+12=02x+y32=0.

  Lieu : une droite d’équation 2x+y32=0.

  b) |z+1+i|=|z3|

(x+1)2+(y+1)2=(x3)2+y2.

Développer :

(x2+2x+1)+(y2+2y+1)=x26x+9+y2.

Simplifier :

2x+2y+2=6x+98x+2y7=0.

  Lieu : une droite 8x+2y7=0 (4x+y72=0).

  c) |z5+3i|=3

(x5)2+(y+3)2=9.

  Lieu : un cercle de centre (5,3) et de rayon 3.

  d) |z+5i|=|z4i|

(x+5)2+(y1)2=x2+(y4)2.

Développer :

x2+10x+25+y22y+1=x2+y28y+16.

Simplifier :

10x+252y+1=8y+1610x+26+6y16=010x+6y+10=0.

Diviser par 2 :

5x+3y+5=0.

  Lieu : une droite d’équation 5x+3y+5=0.

Exercice 4 — Résoudre dans C

 1) (2i)z=2+i

Isoler z :

z=2+i2i2+i2+i=(2+i)2(2)2+(1)2=(2+i)25.

Calculer le numérateur :
(2+i)2=4+4i+i2=4+4i1=3+4i.

z=3+4i5=35+45i.

 2) 3z5+2iz=2i3z+4iz

\==> Mise en forme :
(3+2i)z5=6iz(3+2i6i)z=5(34i)z=5.

z=534i=5(3+4i)(3)2+(4)2=5(3+4i)25=35+45i.

z=35+45i.

 3) (2+i)z1i=1i2+3i

Cross-multiplier :
(2+i)z(2+3i)=(1i)(1i).

Numérateur droit :
(1i)2=12i+i2=12i1=2i.

Numérateur gauche :
(2+i)(2+3i)=4+6i+2i+3i2=4+8i3=1+8i.

Ainsi :
(1+8i)z=2iz=2i1+8i=2i(18i)1+(8)2=2i+16i265=2i1665=1665265i.

z=1665265i.

 4) (2+iz)(3+i)=(1+3i)(z+2i)

Développer :
(2+iz)(3+i)=6+2i+3iz+i2z=6+2i+3izz.

(1+3i)(z+2i)=z+2i+3iz+6i2=z+2i+3iz6.

Équation :
(6+2i+3izz)=(z+2i+3iz6).

Simplifier :
6+2i+3izzz2i3iz+6=0122z=0z=6.

z=6.

 5) (2+3i)z+3(zi)=2i+5z

(2+3i)z+3z3i=2i+5z(2+3i+35)z=2i+3i(0+3i)z=5iz=5i3i=53.

z=53.

 6) 1z1=iz+i

Cross-multiplier :
z+i=i(z1)z+i=iziziz=iiz(1i)=2iz=2i1i.

Multiplication par le conjugué :
z=2i(1+i)(1i)(1+i)=2i2i22=2i+22=1i.

z=1i.

Exercice 5 — Équations dans C

 a) (3i)¯z=1+i1i=(1+i)22=1+2i+i22=1+2i12=i¯z=i3i=i(3+i)10=3i+i210=1+3i10.

¯z=110+310iz=110310i.

 b) z+¯z+2=02Re(z)=2Re(z)=1, Im(z)R.

Ensemble des z=1+yi, yR.

 c) 3z+2i¯z=2+3i.

Poser z=x+iy, ¯z=xiy :

3(x+iy)+2i(xiy)=2+3i(3+2i)x+(3i+2)y=2+3i.

Séparer réel/imaginaire :

* Réel : 3x+2y=2,
* Imaginaire : 3y+2x=3.

{3x+2y=22x+3y=3.

Résoudre le système :
3(3x+2y)2(2x+3y)=669x+6y4x6y=05x=0x=0, donc 2y=2y=1.

z=i.

 d) (2+i)z+(1+3i)¯z=1+2i.

z=x+iy¯z=xiy.

Développer :
(2+i)(x+iy)+(1+3i)(xiy)=1+2i.

Calculer :
(2+i)(x+iy)=2x+2iy+ix+i2y=2x+i(2y+x)y,
(1+3i)(xiy)=xixy+3ix+3i(iy)=xiy+3ix+3y.

Somme :
2xy+x+3y+(i(2y+x)iy+3ix)=3x+2y+(i(y+(4x+2y))?)

Mieux vaut regrouper soigneusement :

Partie réelle :
(2xy)+(x+3y)=3x+2y.

Partie imaginaire :
(2y+x)+(y+3x)=y+4x.

L'équation : (3x+2y)+i(y+4x)=1+2i{3x+2y=1y+4x=2.

Résoudre :
y=24x3x+2(24x)=13x+48x=15x=3x=35, y=2435=2165=65.

z=3565i.

 e) 4z2+8|z|23=0, |z|2=x2+y2.

Poser z=x+iyz2=x2y2+2ixy, |z|2=x2+y2.

4(x2y2+2ixy)+8(x2+y2)3=04(x2y2)+8(x2+y2)3+8ixy=0.

Séparer :
Im:8xy=0x=0 ou y=0.

Réel:4(x2y2)+8(x2+y2)3=12x2+4y23=0.

* Si x=0: 4y23=0y=±32z=±32i.
* Si y=0: 12x23=0x=±12z=±12.

z{12,12,32i,32i}.

 f) ¯z=4zz¯z=4|z|2=4|z|=2.

Cercle de centre O et rayon 2.

 g) z22i¯z=0z2=2i¯z.

Poser z=x+iy, ¯z=xiy.
z2=2i¯z(x+iy)2=2i(xiy).

x2y2+2ixy=2ix+2y{x2y2=2y2xy=2x.

2xy=2xx(y1)=0x=0 ou y=1.

* Si x=0: y2=2yy2+2y=0y(y+2)=0y=0 ou 2z=0,2i.

* Si y=1: x21=2x2=3x=±3z=3+i,3+i.

Solutions z{0,2i,3+i,3+i}.

Points O(0,0),A(0,2),B(3,1),C(3,1).
On calcule :
|AB|=|BO|=?
Mais il suffit de vérifier les distances :

|AB|=|(3,1)(0,2)|=|3+3i|=(3)2+(3)2=3+9=12=23.
|AC|=|(3,1)(0,2)|=|3+3i|=23,
|BC|=|23|, donc le triangle ABC est équilatéral.

 h) (3+i)z+(13i)¯z+126i=0.

Poser z=x+iy,¯z=xiy:

(3+i)(x+iy)+(13i)(xiy)+126i=0.

Calcule :
(3+i)(x+iy)=3x+3iy+ix+i2y=3x+(3y+x)iy.

(13i)(xiy)=xiy3ix+3i2y=xiy3ix3y.

Somme partie réelle :
(3xy)+(x3y)+12=4x4y+12.

Somme partie imaginaire :
(3y+x)+(y3x)6=(3y+xy3x)6=(2y2x)6.

(2y2x)6=0yx3=0, et la partie réelle 4x4y+12=0xy+3=0.

On a le système :
{yx3=0xy+3=0, ce qui est le même équation (infinité de solutions).
L’ensemble est la droite yx3=0.


Ajouter un commentaire